بدون تعارف عرض کنیم که در حال حاضر خرید مصالح و متریال به جهت استارت زدن و شروع ساخت یک بنا می تواند در کنار فاکتور‌هایی دیگر با اختصاص بودجه قابل توجهی همراه گردد. البته که نهاد‌های دولتی چون شهرداری و زیرمجموعه‌های آن چون نظام مهندسی به جهت تضمین سلامت ساخت هر ساختمان در تمامی مراحل نظارت به‌جا و سختگیرانه‌ای را اعمال خواهند نمود. اما ما نیز به عنوان کارفرما به سبب اختصاص بودجه قابل توجه و نیز سکونت شخصی خود یا خانوارهایی دیگر در جهت تضمین استحکام ساختمان در پروسه ساخت و ساز و نیز حفظ سلامت آن از هر بعدی؛ نقش پر رنگی‌تری را ایفا خواهیم نمود. توجه داشته باشید که پروسه تعمیرات و بازسازی به جهت رفع نواقص نمی‌تواند شما را در شرایط مطلوبی قرار دهد. زیرا با همراه داشتن هزینه‌های مجدد با دردسرهای بسیاری چون برهم زدن فضای داخلی خانه در قالب خریب دیوارها، تعمیر تاسیسات آب و برق یا…. دست و پنجه نرم خواهید کرد. از تمام این موارد که گذر کنیم، از مبحث پراهمیت امنیت ساختمان به واسطه رعایت استاندارها را و نیز نقش پر رنگش در افزایش عمر ساختمان نمیتوان به راحتی گذر کرد. سعی کردیم به صورت جسته و گریخته به راه‌هایی به جهت افزایش طول عمر ساختمان اشاره نماییم؛ اما در ادامه به شکل جامع تری به بررسی ابعاد این موضوع خواهیم پرداخت.
راه‌هایی برای افزایش طول عمر بنا
در دنیای امروز میتوان با استفاده از تکنیک‌های روز ساخت‌وساز، ارتقاء کیفیت، انتخاب مصالح نوین و البته با در نظر گرفتن فاکتورهای زمان، انرژی و هزینه پیشرفت چشم‌گیری را در پروژه‌های ساختمانی ایجاد نمود.
فعالان این حوزه؛ موظف هستند تا با مدنظر قرار دادن معیارهای مؤثر و با کسب آگاهی و دانش بیشتر در صنعت ساخت و ساز ، موثرترین شیوه را انتخاب و مانع از امکان بروز خسارات ناشی از انتخاب روش‌های نامناسب گردند. ناگفته نماند که به هر میزان طول عمر مفید یک ساختمان ارتقا یابد، مورد استفاده قرار‌دادن مصالح و انرژی با صرفه جویی همراه می‌گردد. به همین سبب به جرات می‌توانیم در مورد کمک به حفظ منابع طبیعی و سرمایه ملی سخن بگوییم.
حال با در پیش گرفتن برخی از روش‌ها به جهت تضمین طول عمر ساختمان آشنا خواهیم شد :
استفاده از مصالح ساختمانی در بهینه‌ترین حالت ممکن
اما منظور ما از استفاده بهینه از مصالح چیست؟ باید بگوییم در ضمن پروسه ساخت و ساز؛ در صورتی که تمامیت قابلیت‌ها و دوام آن‌ها را به بهترین شکل مورد استفاده قرار دهیم؛ از مصالح و متریال موجود بهره‌برداری بهینه داشته‌ایم. به همین سبب انتخاب مصالح مناسب و استفاده تکاملی از آن‌ها را اولین و مهمترین فاکتور در افزایش طول عمر بنا قلمداد می‌کنیم.
انتخاب صحیح مصالح و استفاده مناسب از آن‌ها نقش بسزایی در تأمین سلامت و عمر ساختمان دارد. این مسئله دلیل عمده کم بودن عمر مفید ساختمان‌های مسکونی در ایران است. البته توجه داشته باشید که علاوه بر این موضوع تناسب مصالح با شرایط اقلیمی موجود بسیار حائز اهمیت محسوب می‌گردد. برای مثال حتما شاهد ترک سنگ‌های کار شده بر بنای برخی ساختمان ها بوده‌اید؛ باید بگوییم چنین مواردی بر اثر کمترین میزان تناسب در میان مصالح بکارگرفته شده یا وضعیت اقلیمی موجود در منطقه می‌باشد.
قابلیت انعطاف‌پذیری ساختمان به جهت عملکردهای متفاوت
باید بگوییم شرایط مساعد به جهت ایجاد تغییر می‌تواند یکی از عوامل مهم به جهت تضمین سلامت و در نتیجه طول عمر یک ساختمان تلقی گردد. به این منظور که ممکن است ساختمان بعد از پشت سر گذاشتن و پایان یافتن پروسه ساخت و ساز؛ قرار است که در طی سالیان پیاپی؛ در ابعاد متعددی مورد استفاده قرار گیرند و یا به زمان دیگر در قالب‌های متفاوتی مورد بهره برداری قرار گیرند. به همین سبب ساختمان باید بتواند پاسخگوی چنین وضعیت حاکمی باشد با قابلیت انعطاف داشته باشد تا سلامت و طول عمر آن به مخاطره نیفتد.
صنعتی‌سازی ساخت‌وساز
توجه داشته باشید که با بکارگیری سیستم‌های صنعتی ساخت‌وساز و نیز روش‌های پیش ساخته علاوه بر آن‌که با صرفه‌جویی و در نتیجه صرف هزینه کمتری نسبت به سایر روش‌ها همراه است. سازه‌های محکم‌تر، سبک‌تر و البته با دوام‌تری را مورد استفاده قرار می‌دهیم که تا میزان قابل توجهی به افزایش کیفیت و در پی آن طول عمر ساختمان کمک شایانی خواهند کرد.
از اساسی ترین سیستم‌های صنعتی ساختمان میتوان به سیستم‌های D3 و سیستم‌های قاب فلزی اشاره نمود. اما نیاز است تا گوشزد نماییم که بکارگیری یکباره فناوری‌های مدرن برای جوامع در حال توسعه همچون ایران پاسخ مثبتی را در پی نخواهند داشت.
مورد توجه قرار داد جزئیات طراحی
طراحی نادرست و دارای نقص در نقاط کلیدی و حساس می‌تواند سبب به مخاطره افتادن سلامت و استحکام ساختمان به هر دلیل ممکنی چون شرایط جوی و نیز عدم استفاده به‌جا گردد. به همین سبب توصیه می‌کنیم که از بررسی ابعاد هر چند جزئی در طراحی ساختمان به سادگی گذر نکنید.
توجه به نگهداری، تعمیر و بهسازی ساختمان
جای تعجب نیست که بعد از گذشته مدت مدیدی شاهد فرسودگی اجزای مختلف ساختمان و حتی از دست دادن چهره ظاهری ساختمان نسبت به شرایط حاکم ابتدایی باشیم. ساختمان در صورت قرارگیری در شرایط نامطلوب جوی و محیطی به مرور زمان مستهلک می‌شود. البته با نگهداری صحیح، تعمیر و بهسازی به‌موقع ساختمان این شرایط مدیریت، و نیز آثار استهلاک به حداقل خواهد رسید.
تقویت سازه‌ها در صورت امکان
سازه‌ها باید قادر باشند در مقابل نیروهای داخلی و خارجی تا میزان ممکن از خود مقاومت نشان دهند. حال به هر میزانی که این مقاومت نمودار صعودی تر را طی نماید؛ ساختمان فاکتور تضمین شده دیگری را به جهت افزایش طول عمر مفید ساختمان در پی خواهد داشت. این شرایط می‌تواند ساکنین ساختمان از لحاظ امنیت در شرایط مطلوبی قرار دهد. لازم بذکر است که ساختمانی که شما در حال سکونت در آن هستید زمانی تمامیت استاندارها را در خود جای داده است که بتواند در مقابل بسیاری از بلایای طبیعی همچون زلزله و سیل حافظ جان شما باشد. در دنیای امروز و با پیشرفت علم، روزانه با روش‌های نوینی با هدف افزایش مقاومت ساختمان‌ها روبه‌رو و حیرت‌زده خواهیم شد. البته نمی‌توانیم از معایبی که ممکن است هر یک از آن‌ها به نوبه خود در کنار محاسن بیشمارشان دارا هستند، چشم بپوشانیم.